Bu içerikte işyerlerinde tozdan kaynaklı ortaya çıkabilecek risklerin önlenmesini kapsayan tozla mücadelede İSG konusu anlatılacaktır.
Tozla Mücadelede İSG
Tanımlar
İnert Toz: Solunum yoluyla akciğerlere ulaşan fakat akciğerlerde yapısal veya fonksiyonel bozukluğa neden olmayan tozlar.
Lifsi Tozlar: Uzunluğu 5 mikrondan büyük, eni 3 mikrondan küçük ve boyu eninin 3 katından büyük olan parçacıklar.
Pnömokonyoz: Akciğerlerde tozun birikmesiyle ortaya çıkan doku reaksiyonu ile oluşan hastalık.
Solunabilir Toz: Aerodinamik eşdeğer çapı 0,1-5 mikron büyüklüğünde kristal veya amorf yapıdaki toz ile çapı 3 mikrondan küçük, uzunluğu çapının en az 3 katı olan lifsi tozlar.
Zaman Ağırlıklı Ortalama Değer (ZAOD/TWA): Günlük 8 saatlik zaman dilimine göre ölçülen zaman ağırlıklı ortalama değer.
Tozların Sınıflandırılması
Tozlar türlerine göre 6 gruba ayrılmaktadır. Bunlar;
1) Fibrojenik Tozlar: Solunum sistemine zararlı olan tozlardır. Silis, asbest, talk, mika, berilyum, kalay, kömür ve bazı demir cevherleri.
2) Kanserojen Tozlar: Asbest ve Radyum.
3) Zehirli Tozlar: Organ ve dokularda toksik etki yaratan tozlardır. Arsenik, kurşun, uranyum, radyum, antimuan, manganez, tungsten, nikel ve gümüş cevheri
4) Radyoaktif Tozlar: Uranyum, radyum ve toryum cevherleri
5) Patlayıcı Tozlar: Magnezyum, alüminyum, çinko, kalay, demir, kömür, piritli cevherler, organik tozlar, jips, kaolen, kalker.
6) Az Zararlı Tozlar
Toz Ölçümünde Kullanılan Aletler Nelerdir?
Toz ölçümünde; Gravimetre, Konimetre, Filtreli aletler, ısısal çökeltici, Tindalometre, Elektrostatik Presipitatör, Radyasyon Dedektörü kullanılmaktadır.
Tozlu İşlerde Risk Değerlendirmesi Nasıl Yapılır?
İşverenler, çalışanların sağlığını tehlikeye atacak, işyerinde bulunan tozlardan kaynaklanan olumsuz etkileri belirlemek üzere 6331 sayılı kanun ve İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği hükümlerine uygun bir şekilde risk değerlendirmesi yapmakla yükümlüdür. Risk değerlendirmesi yapılırken dikkate alınacak hususlar şunlardır;
- Ortamda bulunan tozun çeşidi
- Ortamda bulunan tozun sağlık ve güvenlik yönünden tehlike ve zararları
- Maruziyet düzeyi, süresi ve sıklığı
- Mesleki maruziyet sınır değerleri
- Toz ölçüm sonuçları
- Önleyici tedbirler
- Daha önce yapılmış olan sağlık gözetiminin sonuçları
Tozla Mücadele Komisyonu Kimlerden Oluşur?
İSGGM Genel Müdürü veya Genel Müdürün görevlendireceği bir Genel Müdür Yardımcısı başkanlığında;
- Sağlık Bakanlığı,
- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı,
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı,
- Tarım ve Orman Bakanlığından birer temsilci ile
- İş Teftiş Kurulu Başkanlığından iş sağlığı ve güvenliği yönünden teftiş yapmaya yetkili bir iş müfettişi,
- SGK’den bir temsilci,
- Genel Müdürlükten bir hekim ile bir mühendis veya bir iş sağlığı ve güvenliği uzmanı, en çok üyesi olan çalışan ve işveren konfederasyonlarından birer temsilci ve Bakanlıkça uygun görülecek tozla mücadele ve toza bağlı meslek hastalıkları konularında çalışmaları bulunan üniversitelerin tıp ve mühendislik fakültelerinden birer öğretim üyesinin katılımıyla bir komisyon kurulur.
