Bir kişinin çalıştığı işin niteliğinden dolayı yakalandığı geçici veya sürekli hastalıklar olan meslek hastalıkları nedir?
Meslek Hastalıkları Nedir?
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) gibi uluslararası kaynaklarda meslek hastalıkları; zararlı bir etkenle bundan etkilenen insan vücudu arasında, çalışılan işe özgü bir neden-sonuç, etki-tepki ilişkisinin ortaya konabildiği hastalıklar grubu olarak tanımlanmaktadır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 14. maddesine göre ise; Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal engellilik halleridir.
Meslek Hastalıklarına Neden Olan Etmenler Nelerdir?
Kimyasal kaynaklı meslek hastalıkları
- Ağır metaller
- Çözücüler
- Gazlar
Fiziksel kaynaklı meslek hastalıkları
- Gürültü ve titreşim
- Yüksek ve alçak basınçta çalışma
- Soğuk ve sıcakta çalışma
- Tozlar
- Radyasyon
- Biyolojik kaynaklı meslek hastalıkları
- Bakteri kaynaklı olanlar
- Virüs kaynaklı olanlar
- Biyoteknoloji kaynaklı olanlar
- Psikolojik kaynaklı olan meslek hastalıkları
Ergonomi kaynaklı meslek hastalıkları.
Meslek Hastalıkları Grupları ve Sebepleri
A Grubu: Kimyasal maddelerle meydana gelen meslek hastalıkları,
Neden Olan Kimyasallar: Organik esterler, Organik asitler, Aldehitler, Nitrik asit esterleri, Solventler, Pestisitler, ağır mineraller ve bileşikler, Gazlar ve Buharlar
B Grubu: Mesleki deri hastalıkları
B Grubu Deri Hastalıkları: Deri kanserleri, kanserleşmeyen cilt hastalıkları, prekanseröz deri hastalıkları
C Grubu: Pnömokonyozlar ve diğer mesleki solunum hastalıkları
C Grubu Meslek Hastalıkları: Silikozis, Asbestozis, Pnömokonyoz, Siderosiz, Bisinozis
D Grubu: Mesleki bulaşıcı hastalıklar
- Helminthiasis
- Ankilostomiasis,
- Necatoriasis
Tropik hastalıklar
- Malarya,
- Amobiasis,
- Riketsiöz
- Sarı humma,
- Veba,
- Lepra,
- Rekürrent ateş,
- Dank,
- Lekeli humma,
- Leishmanioz,
- Frambosie,
Hayvanlardan insana bulaşan hastalıklar
- Bruselloz,
- Tetanoz,
- Ruam,
- Şarbon,
- Salmonellaenfeksiyonları,
- Bovin tipi tüberküloz
- Weil hastalığı,
- Kuduz,
- Lekeli humma,
- Ornithozlar,
- Psittakoz,
- Ekinokok humması,
- Rekürent ateş,
- Şap hastalığı,
- Q Humması,
- Çiçek
- Viral hastalıklar
Viralhepatit ve Tüberküloza bulaş yolları şunlardır,
- Su çiçeği
- Menengokok menenjit
- Kabakulak
- Difteri
- Kızamık
- Boğmaca
- Kızamıkçık
- AIDS
- Sars,
- Sarı humma,
- Gisenfeksiyonu,
- Kırım Kongo kanamalı ateşi,
- Lejyoner hastalığı,
- Herpesenfeksiyonu(uçuk)
E Grubu: Fiziksel nedenlerle meydana gelen meslek hastalıkları
E Grubu Meslek Hastalıkları:
- İyonlaştırıcı ışınlarla meydana gelen meslek hastalıkları
- Enfraruj ışınları ile oluşan Katarakt
- Gürültü sonucu oluşan işitme kayıpları
- Hava basıncındaki ani değişimler neticesinde meydana gelen hastalıklar
- Titreşim sonucu oluşan kemik ve eklem zararları ve anjionörotik bozukluklar
ILO Mesleki Kanserlere Neden Olan Etkenler Listesi
Etkenler | Kanser Türü |
| Amino bifenil | Mesane |
| Arsenik | Akciğer, deri, Mesane |
| Asbest | Akciğer, mezotelyoma, sindirim sistemi |
| Benzen | Lösemi, akciğer |
| Benzidin | Mesane |
| Kadmiyum | Prostat |
| Katran ve zift izi | Deri, akciğer |
| Krom | Solunum yolları, sinüsler |
| Naftilamin | Mesane |
| Nikel | Akciğer, solunum yolları, sinüsler |
| Vinil klorür | Karaciğer, anjiyo sarkom |
| İyonizen radyasyon | Lösemi, akciğer, deri, kemik |
| Ultraviyole ışın | Deri |
| Berilyum | Akciğer, solunum yolları |
| Odun tozu | Burun |
| Hepatit B-C | Karaciğer |
| Beta naftilamin | Mesane |
| Radon | Akciğer |
| Perkloroetilen | Mesane |
| Polisiklikaromatik hidrokarbonlar | Mesane |
| Aromatik aminler | Mesane |
IARC Kanser Yapıcı Maddeler Sınıflandırması
Grup 1: Kesin kanserojenler
Grup 2A: Muhtemel kanserojenler (yüksek oran)
Grup 2B: Olası kanserojenler
Grup 3: Sınıflandırılmayan/olası kanserojen etkisi olmayanlar
Daha detaylı bilgiler için: https://monographs.iarc.who.int/agents-classified-by-the-iarc/
Mesleki Solunum Hastalıkları
Silikozis: Silisyum dioksit (SiO2) solunması sonucunda meydana gelen akciğer hastalığı.
Pnömokonyoz (Kömür): Kömür madenlerinde çalışan işçilerin kömür tozuyla birlikte silis tozunu da soluması sonucu akciğerlerde bu iki toz birikerek hastalık oluşturur.
Asbestozis: Asbest tozlarının solunmasıyla meydana gelmektedir.
Siderozis: Demir oksit tozlarının akciğerde birikmesi sonucu oluşur.
Bisinozis(Pamuk Pnömokonyozu): Organik kökenli tozlarla meydana gelir. 5-10 yıl arasında görülmektedir.
