4857 sayılı İş Kanunu’nda yer alan ve belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshi durumunda verilen ihbar tazminatı nedir? İhbar tazminatı kimlere verilir?
İhbar Tazminatı Nedir?
İhbar tazminatı, işçinin veya işverenin iş sözleşmesini feshetmeden önce karşı tarafı mağdur etmemek adına, gerekli bildirimin yapılmaması durumunda işçi ya da işveren tarafından ödenen ücrete denir. 4857 sayılı İş Kanunu Süreli Fesih başlıklı 17. Maddesine göre belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce karşı tarafa bildirilmesi gerekmektedir. Bu maddeye göre iş sözleşmeleri;
6 aydan az süreli çalışanlar için 2 hafta/14 gün
6 ay-1,5 yıl süreli çalışanlar için 4 hafta/28 gün
1,5 yıl-3 yıl süreli çalışanlar için 6 hafta/42 gün
3 yıldan fazla çalışanlar için 8 hafta/56 gün
Süre ile feshedilmiş sayılmaktadır. Ayrıca, bu süreler asgari olmakla birlikte sözleşme ile artırılabilmektedir. Bildirim şartına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır.
İhbar Tazminatı Kimlere Verilir?
İhbar tazminatını işveren veya işçi alabilmektedir. Bildirim şartına uymayan taraf, karşı tarafa yukarıda belirtilen süreler dahilinde tazminat ödemek zorundadır. Örneğin, işçi kanunda belirtilen süreler dahilinde haber vermeden işi bırakırsa işverenine tazminat ödemek zorundadır. Aynı şekilde, işveren de yukarıdaki süreler dahilinde işçiye haber vermeden iş sözleşmesini feshetmesi durumunda işçiye tazminat ödemek zorundadır.
İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
İş akdinin belirli durumlarda feshedilmesi sonucu işçi veya işverenin ödemek zorunda olduğu ihbar tazminatı, işçinin kıdemine göre hesaplanmaktadır. Hesaplama sürecinde işçilerin çalışma süresi ve aldıkları maaş kullanılmaktadır. İhbar tazminatının hesaplamasında giydirilmiş brüt ücret esas alınmaktadır. Bu kapsamda, işverenin çalışana süreklilik taşıyan parasal ödemeleri (yol, yemek, ikramiye, erzak gibi) giydirilmiş ücret kapsamındadır.
İhbar tazminatı hesaplamasında işçinin kıdem süresine denk gelen bildirim süresinin her haftası 7 gün olarak alınmaktadır. Yani, toplam gün sayısı * brüt ücretin günlük miktarı hesaplamasıyla bulunan brüt ihbar tazminatı bulunabilir. Yıllık kümülatif vergi matrahı, tevkifat oranı ile gelir vergisinin brüt tutardan çıkarılmasıyla da net ihbar tazminatı ortaya çıkmaktadır.
Örnek hesaplama 1
İşçi 4 aydır çalışmaktadır. Günlük brüt ücreti 333,6 TL olsun.
İhbar süresi: 2 hafta (14 gün)
Brüt İhbar Tazminatı: 14*333,6 TL = 4670,4 TL olur
Örnek hesaplama 2
İşçi 2 yıldır çalışmaktadır. Günlük brüt ücreti 451,4 TL’dir.
İhbar süresi: 6 hafta (42 gün)
Brüt İhbar Tazminatı: 42 * 451,4 TL = 18958,8 TL olur
Vergi kesintileri dahil net ihbar tazminatı hesaplaması için burada yer alan ihbar tazminatı hesaplama aracını kullanabilirsiniz.
İhbar Tazminatı Kimlere Verilmez?
- İstifa eden işçilere,
- Emekli olan işçilere,
- Deneme süresi dolmadan iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedilmesi durumunda,
- İşçinin ölümü durumunda ihbar tazminatı verilmemektedir.
Daha detaylı bilgiler için 4857 Sayılı İş Kanununu inceleyebilirsiniz.
